21/02/2020
In het kader van Forum 2040, de open dialoog over de verdere ontwikkeling van de luchthaven, heeft Brussels Airport zich geëngageerd tot verder onderzoek op het vlak van ultrafijnstof (UFS) en op het vlak van grondgeluid door proefdraaien. Uit de ultrafijnstof meting in 2019 blijkt nu dat de resultaten voor UFS vergelijkbaar zijn met die uit het onderzoek van de Vlaamse Milieu Maatschappij vier jaar eerder en met die van andere luchthavens. De gemiddelde resultaten zijn ook vergelijkbaar met die in een stedelijke omgeving. Het verbeteren van de lokale luchtkwaliteit is deel van het duurzaamheidsbeleid van Brussels Airport en een prioriteit voor de luchthaven. Er zijn intussen verschillende maatregelen genomen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Zo is onder andere de taxitijd van de vliegtuigen ingekort en zijn passagiers- en dienstvoertuigen op de luchthaven vervangen door meer milieuvriendelijke voertuigen. Daarnaast heeft Brussels Airport beslist om de proefdraailocatie te verplaatsen om het grondgeluid voor de omwonenden te verminderen.
1. Ultrafijnstof
De uitstoot van ultrafijnstof (UFS) is een wereldwijd gegeven. Alle verkeer op basis van fossiele brandstoffen, maar ook vele andere vormen van menselijke activiteit, zijn een bron van UFS. Studies van de Vlaamse Milieumaatschappij uit 2015 wezen al uit dat in Vlaanderen het wegverkeer de grootste bron vormt van (ultra)fijn stof. Luchthavenverkeer draagt lokaal wel bij tot verhoogde concentraties van ultrafijnstof. Het wetenschappelijk onderzoek naar UFS zit wereldwijd nog in de beginfase. Er bestaan nog geen grenswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie of andere instanties. Brussels Airport is koploper met dit onderzoek en liet als eerste grote luchthaven ook metingen uitvoeren buíten het eigen luchthaventerrein.
Op vraag van Brussels Airport heeft het VITO (Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek) de uitstoot van ultrafijne stofpartikels in kaart gebracht op 8 meetpunten op en rond de luchthaven, gedurende twee maanden in de zomer en twee maanden in de winter. De resultaten liggen volledig in lijn met een eerdere studie uit 2015, uitgevoerd door de Vlaamse Milieu Maatschappij, en ook met de resultaten die worden gemeten op andere luchthavens.
De gemiddelde UFS-concentratie in de omgeving van de luchthaven is 10 à 20 000 partikels/cm³. Dit is vergelijkbaar met meetpunten op een stedelijke achtergrondlocatie. Er komen lokaal korte pieken voor die tot 7 keer hoger kunnen zijn. De allerhoogste pieken worden gemeten op de landingsbanen zelf, bij vertrek of landing. Naarmate de afstand tot het luchthaventerrein toeneemt, neemt ook de concentratie UFS snel af.
In tien stappen naar minder ultrafijnstof (UFS)
Brussels Airport heeft het resultaat van deze studie niet afgewacht om actie te ondernemen. Duurzaamheid is een strategische prioriteit van de luchthaven, en ook het verbeteren van de lokale luchtkwaliteit maakt daar deel van uit. Brussels Airport heeft al verschillende maatregelen genomen die de luchtkwaliteit in de omgeving verbeteren en er zijn initiatieven opgestart die in de toekomst bijkomend effect zullen hebben. Zo wil Brussels Airport in tien stappen naar minder ultrafijnstof.
Alle passagiersvervoer op tarmac gebeurt sinds 2018 met elektrische bussen.
Dienstvoertuigen op diesel/benzine worden vervangen door dienstvoertuigen op aardgas (CNG).
Vliegtuigen worden op hun parkingplaats onmiddellijk aangesloten op centraal opgewekte elektriciteit om de vliegtuigmotoren zo snel mogelijk af te leggen en om ze pas op het laatst mogelijke moment terug op te starten.
De taxitijd van vliegtuigen is beperkt tot het absolute minimum. Een vliegtuig verlaat de gate pas nadat kan gegarandeerd worden dat het meteen naar de startbaan kan taxiën en opstijgen. Zo wordt vermeden dat verschillende vliegtuigen met draaiende motoren op hun beurt staan te wachten bij de startbaan. Vliegtuigen worden ook aan de gate gehouden tot men weet dat er op de plaats van bestemming zo snel mogelijk kan geland worden. Zo wordt vermeden dat vliegtuigen nodeloos in de lucht moeten cirkelen tot een landingsplaats beschikbaar is.
Er zijn gedifferentieerde tarieven voor de luchtvaartmaatschappijen op basis van de geluidsprestaties. Zo willen we het gebruik van modernere en dus ook minder belastende toestellen stimuleren. De meest belastende vliegtuigen betalen tot 3 maal meer opstijg- en landingsvergoeding.
Vliegtuigen gebruiken slechts één motor om te taxiën. Zelfs als die motor iets harder moet werken, zorgt dit voor minder uitstoot dan twee motoren.
De mogelijkheden voor elektrisch taxiën worden onderzocht. We bekijken hoe we dit op de luchthaven kunnen toepassen.
Het gebruik van modernere en minder belastende toestellen zal nog verder gestimuleerd worden via tarieven die nog meer gedifferentieerd zijn op basis van uitstoot en geluid.
Brussels Airport is de leidende luchthaven om met een aantal internationale partners in een onderzoeksprogramma van de EU te stappen voor het voorzien van duurzame brandstof (biofuel, synthetische fuel) op de luchthaven en speelt hierin een actieve rol om dit aan te bieden aan haar luchtvaartmaatschappijen.
Brussels Airport werkt samen met wetenschappelijke onderzoekers om innovatieve technologieën voor UFS-reductie op de luchthaven toe te passen. Zo wordt onderzocht of het mogelijk is om UFS zo dicht mogelijk bij de bron te capteren.
De eerste zes maatregelen zijn vandaag al in voege. Met de laatste vier wil Brussels Airport duurzame innovatieve ontwikkelingen onderzoeken en implementeren, met het oog op nog meer verbetering in de toekomst.
2. Verlaging van grondgeluid bij proefdraaien
In een andere studie bracht Brussels Airport de impact in kaart van grondgeluid door proefdraaien op twee locaties op het luchthaventerrein: de huidige proefdraaiplaats en de proefdraaiplaats die als alternatief gebruikt kan worden als de andere niet beschikbaar is. Proefdraaien gebeurt gemiddeld zo’n 270 keer per jaar, proefdraaibeurten zijn noodzakelijk om de veiligheid van de vliegtuigoperaties te garanderen. Deze zijn reglementair verplicht, onder meer na een onderhoudsbeurt aan de motoren van een toestel. Als milieumaatregel legt Brussels Airport op dat proefdraaien enkel mag gebeuren tussen 7u ’s ochtends en 22u ’s avonds.
Gedurende twee weken werden op 11 meetpunten op en rond de luchthaven metingen verricht. De waargenomen waarden varieerden daarbij heel sterk in functie van de weersomstandigheden. Tijdens sommige proefdraaibeurten werden er op diverse meetpunten in de omgeving geen significante verhogingen van het geluid vastgesteld. Bij andere proefdraaibeurten werden geluidspieken geregistreerd tussen 50 en 75 dB. eDeze meetresultaten vormen de basis voor het zoeken naar alternatieven om de geluidshinder te verlagen.
Brussels Airport heeft beslist de proefdraailocatie te verplaatsen, de nieuwe proefdraaiplaats zal in combinatie met het voorzien van geluidsbeperkende maatregelen, zoals geluidsschermen, de geluidshinder voor de omwonenden verlagen. Momenteel worden technische studies en simulaties uitgevoerd om tot het best mogelijk ontwerp op de meest geschikte locatie te komen. Tegelijk wordt ook onderzoek gevoerd naar innoverende technologische maatregelen die kunnen bijdragen tot verdere geluidsreductie. De nieuwe proefdraaiplaats zal tegen eind 2021 operationeel zijn.
De slides met de toelichting bij de resultaten van de meetcampagne UFS en proefdraaien en het volledige rapport van VITO over UFS kan u raadplegen op www.brusselsairport2040.be