Brussels Airport stelt duurzame toekomst centraal bij hernieuwing omgevingsvergunning

Geluidsimpact daalt: 12% minder potentieel sterk gehinderde omwonenden tegen 2032 

Het openbaar onderzoek voor de hernieuwing van de omgevingsvergunning van Brussels Airport is officieel van start gegaan. In het aanvraagdossier zit ook een milieueffectrapport (MER), opgesteld door onafhankelijke experts. Uit dit MER blijkt dat de geluidsimpact van de luchthaven de komende jaren zal afnemen ondanks de voorspelde groei op vlak van passagiers en cargo: tegen 2032 daalt het aantal potentieel sterk gehinderden met 12% en de verwachting is dat dan 63% van de vluchten zal worden uitgevoerd met de meest moderne geluidsefficiënte toestellen. Daarnaast zal Brussels Airport nog extra maatregelen nemen: er komt een nieuwe proefdraaiplaats, bijkomende geluidsbarrières om de hinder door grondgeluid te beperken en onderzoek naar mogelijke maatregelen voor de stikstofdepositie in specifieke natuurgebieden. Het door onafhankelijke experten opgestelde MER bevestigt dat Brussels Airport de komende jaren kan groeien op vlak van passagiers en cargo én tegelijkertijd haar geluidsimpact op de omgeving kan verlagen.

Een duurzame toekomst voor de tweede economische motor van ons land

De huidige omgevingsvergunning van Brussels Airport loopt tot 8 juli 2024. Een nieuwe vergunning is essentieel voor de luchthaven om haar rol als economische motor te kunnen blijven spelen. Een goede connectiviteit met de hoofdstad van Europa is onmisbaar voor de Belgische exporteconomie en voor de vele zakenreizigers en vakantiegangers. Brussels Airport is met 64.000 jobs en €3.2 miljard toegevoegde waarde per jaar bovendien de tweede grootste economische motor van het land. Brussels Airport streeft steeds een evenwicht na tussen haar economische rol en de impact van haar activiteiten op de omgeving. 

De luchthaven heeft de voorbije jaren al heel wat maatregelen genomen om de impact op het milieu te beperken. Daardoor is het aantal potentieel sterk gehinderde omwonenden sinds 2000 al met 57% gedaald. Via sterk gedifferentieerde tarieven worden luchtvaartmaatschappijen aangemoedigd om moderne en stillere vliegtuigen in te zetten. Zo betalen ze sinds april 2023 voor de stilste en energie-efficiëntste toestellen tot wel 20 keer minder, waarbij ook de stikstofuitstoot in rekening wordt gebracht. Voorts zet Brussels Airport in op stillere landingstechnieken, taxiën op 1 motor en de elektrificatie van het grondafhandelingsmateriaal.

De hernieuwing van de vergunning van Brussels Airport gaat over het verderzetten van de luchthavenactiviteiten binnen de huidige infrastructuur en regels. De luchthaven vraagt daarbij geen uitbreiding van bijvoorbeeld de baaninfrastructuur en ook géén bijkomende nachtslots. In het belang van de Belgische economie verwacht de luchthaven wel te kunnen meegroeien met de nationale en Europese economie in aantal passagiers en hoeveelheid cargo.

Na het indienen van de aanvraag voor de nieuwe vergunning in juli, en het verschaffen van bijkomende informatie in oktober, is nu het openbaar onderzoek van start gegaan. Het aanvraagdossier bevat ook het milieueffectrapport (MER) dat door onafhankelijke, door de overheid gecertifieerde experts is opgesteld.

Milieueffectrapport: minder geluidsimpact, modernere vloot en mitigerende maatregelen

Naast het berekenen van de huidige milieueffecten (gebaseerd op pre-coronajaar 2019), is er in het MER ook een realistisch toekomstscenario binnen de bestaande infrastructuur onderzocht. Dit toekomstscenario gaat uit van een evolutie naar 32 miljoen passagiers en 1 miljoen ton gevlogen vracht in 2032, in lijn met de verwachte economische groei, met een aantal vliegbewegingen dat quasi stabiel is ten opzichte van 2019 en nog steeds 26% lager ligt dan in 2000. Deze groei kan gerealiseerd worden binnen het huidige aantal nachtslots dat in 2009 met 36% tot de huidige 16.000 werd verminderd.

Op vlak van geluid, blijkt uit het MER dat het aantal potentieel sterk gehinderden ten opzichte van 2019 met 12% zal dalen ondanks de verwachte bevolkingsgroei rond de luchthaven. Dit komt voornamelijk door de verdere vlootvernieuwing, waarbij naar verwachting 63% van de vluchten zullen worden uitgevoerd door de modernste en meest geluidsefficiënte toestellen (t.o.v. 31% vandaag), en door het gebruik van moderne landingstechnieken die stiller zijn en waarbij minder CO2 wordt uitgestoten.

Wat luchtkwaliteit en emissies door de luchthavenactiviteiten betreft, heeft de verwachte groei een lichte impact voor bepaalde polluenten, maar de immissies blijven onder de drempel van de geldende luchtkwaliteitsnormen. Brussels Airport en haar partners werken eraan om deze verder te beperken. Onder meer de doorgedreven differentiatie in de luchthaventarieven met een stikstofcomponent sinds april 2023 en de elektrificatie van grondafhandelingsmateriaal zullen hierop een positief effect hebben. De CO2-uitstoot zal dalen door de eigen emissies van de luchthavenuitbater (scope 1 & 2) naar 0 te brengen tegen 2030, dankzij onder meer nieuwe fossielvrije verwarmingsinstallaties, maar ook de CO2-uitstoot van de vliegtuigoperaties zal afnemen door de verdere vlootvernieuwing en inzet van biobrandstoffen.

Uit het MER blijkt dat de luchthaven een bijdrage levert aan stikstofdepositie in sommige nabijgelegen natuurgebieden. Dit komt niet enkel door de luchthavenactiviteiten, ook andere bronnen zoals het wegverkeer dragen hiertoe bij. Dit geldt zeker voor gebieden die gelegen zijn langs drukke verkeersassen zoals de E19. Het stikstofakkoord van de Vlaamse regering biedt nu een kader, het is bijzonder goed nieuws voor vele bedrijven en industrieën dat dit er is. Het is nu belangrijk dat het aangekondigde stikstofdecreet snel van kracht wordt. De stikstofuitstoot door de luchthavenactiviteiten in Vlaanderen blijft binnen de limiet voor de luchtvaart die in het akkoord wordt voorzien en staat het behalen van de Vlaamse stikstofreductiedoelstellingen niet in de weg.

Een nieuwe proefdraaiplaats, bijkomende geluidsbarrières en een stikstofplan

In het MER worden de duurzaamheidsmaatregelen van Brussels Airport positief geëvalueerd. Daarbij gaat het onder meer om de gedifferentieerde luchthaventarieven, de stille landingen, het voorzien van stroom aan de vliegtuigstands om de hulpmotoren van vliegtuigen uit te kunnen zetten, de elektrificatie van het grondafhandelingsmateriaal, het inzetten op de shift naar alternatieve vervoersmiddelen van en naar de luchthaven, en de plannen om de uitstoot van de luchthavenuitbater naar nul te brengen tegen 2030. Ook de volgende jaren blijft Brussels Airport hierop inzetten, en bijkomende initiatieven nemen.

Tegen 2026 moet 5% van de vliegtuigbrandstof op de luchthaven uit duurzame vliegtuigbrandstoffen (SAF) bestaan. Sinds januari kunnen die vlot geleverd worden via de NAVO-pijplijn. SAF vormen een belangrijk instrument in het vergroenen van de luchtvaart en het verlagen van de CO2-uitstoot van het vliegverkeer.  

Om de geluidsimpact van het grondgeluid verder te beperken zal Brussels Airport inzetten op een nieuwe proefdraaiplaats met geluidsscherm. Op een proefdraaiplaats worden vliegtuigmotoren na een onderhoudsbeurt op hoog vermogen getest. Proefdraaien gebeurt gemiddeld zo’n 270 keer per jaar. Deze tests zijn noodzakelijk om de veiligheid van het vliegtuig te garanderen. Brussels Airport legt vandaag al op dat proefdraaien enkel mag gebeuren tussen 7u ’s ochtends en 22u ’s avonds. Dankzij de nieuwe proefdraaiplaats met geluidsscherm zal de hinder voor de omwonenden significant dalen. De proefdraaiplaats zou ten laatste in 2027 operationeel moeten zijn.

Daarnaast zal ook gekeken worden naar bijkomende geluidsbarrières. Er zijn al een aantal geluidswallen rond de luchthaven, en ook bepaalde gebouwen schermen het geluid af naar de omwonenden. In het MER zijn nu twee zones aangeduid voor bijkomende geluidsbarrières die een positieve impact kunnen hebben op vlak van grondgeluid voor een deel van de omwonenden. Het studiewerk hiervoor start in 2024 met een haalbaarheidsstudie.

In het MER wordt vanuit de experts aanbevolen om in overleg te treden met de eigenaars en beheerders van de Natura 2000-gebieden in de omgeving en mitigerende maatregelen te onderzoeken​. Zo kan onder meer het versterken van de bosrand in bepaalde natuurgebieden een positieve impact hebben op de stikstofdepositie. Brussels Airport zal dit opnemen met de natuurbeheerders en bekijken welke rol de luchthaven hierin kan spelen.

Brussels Airport bevestigt met deze plannen opnieuw haar ambitie voor een duurzame toekomst voor de luchthaven, waarbij de luchthaven haar rol als essentiële economische jobmotor voor België kan blijven spelen en tegelijkertijd haar impact op de omgeving wil verlagen.